Wielki Mur Chiński: dlaczego powstał i jak go odwiedzić?
Wielki Mur Chiński jest bez wątpienia jednym z największych osiągnięć ludzkości. Ta seria starożytnych murów i fortyfikacji obejmuje aż 37 tysięcy kilometrów chińskiej ziemi wzdłuż jej północnej granicy. Mur był budowany stopniowo: powstawał przez około 2300 lat oraz przez okres 9 różnych dynastii, co czyni go niezwykle ważną częścią chińskiej historii. W 1987 roku mur został wpisany na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO. Jest on obowiązkowym punktem odwiedzin podczas naszej wycieczki w północnych Chinach.
Wielki Mur Chiński i jego niezwykła historia
Jak nie wiadomo o co chodzi, chodzi o… geografię.
Cywilizacja chińska rozkwitła na żyznych równinach Azji Wschodniej, dodatkowo cechującą się dużą liczbą systemów rzecznych. Nic więc dziwnego, że Chińczycy poczynili znaczące postępy w starożytnej technologii rolniczej. Natura nie była jednak tak łaskawa dla sąsiadów Chin. Azja Środkowa i Północna to w większości po prostu suche równiny, zmuszające jej mieszkańców do koczowniczego stylu życia. Naturalnie, wiele z tych plemion zwracały głodne oczy w kierunku bardziej prosperujących Chin.
.
O powstaniu Wielkiego Muru zdecydowała geografia: położone pomiędzy niegościnnym Płaskowyżem Tybetańskim na zachodzie, potężnymi Himalajami na południu i rozległym Oceanem Spokojnym na wschodzie, Chiny były wyjątkowo dobrze chronione przed wszelkim atakiem. Jedynym problemem była otwarta przestrzeń równin na północy, szeroko otwartych do ataku przez plemiona mongolskie, tureckie i Xiongnu.
Oznacza to, że Wielki Mur Chiński stanowił rozwiązanie dla problemu, z którym Chiny zmagały się od zarania dziejów: chociaż jego początki sięgają V wieku p.n.e., wiele fortyfikacji wchodzących w skład muru powstało setki lat wcześniej, nawet już kiedy Chiny pozostawaly podzielone na kilka pojedynczych państw podczas okresu Walczących Królestw (481/403 p.n.e – 221 p.n.e).
Cesarz Qin Shi Huang, czyli właściwy pomysłodawca Wielkiego Muru
Wielki Mur powstał z inicjatywy cesarza Qin Shi Huanga w III wieku p.n.e. jako środek zapobiegający najazdom barbarzyńskich nomadów. Qin Shi Huang (259 – 210 p.n.e) to prawdziwy gwiazdor chińskiej historii: na jego konto zapisuje się 1. zjednoczenie Chin, 2. początek budowy Wielkiego Muru, 3. powstanie Terakotowej Armii. Jest on nie więc nie tylko tylko współtwórcą Chin, ale też ich najważniejszego dziedzictwa kulturowego. Przez jednych postrzegany jako wizjoner, przez innych jako tyran, wszyscy przyznają jednak, że jego osiągnięcia w tak krótkim czasie były jednak niezwykłe i dalekosiężne.
Qin Shi Huang nakazał usunięcie wcześniejszych fortyfikacji między byłymi chińskimi państwami i połączenie szeregu istniejących murów wzdłuż północnej granicy w jeden system, który miał rozciągać się na ponad 10 tysięcy li (około 5 tysięcy kilometrów) i chronić Chiny przed atakami z północy. Budowa „Wan Li Chang Cheng”, czyli muru o długości 10 000 Li, była jednym z najbardziej ambitnych projektów budowlanych, jakie kiedykolwiek podjęła jakakolwiek cywilizacja.
Dynastie Han i Ming
Następnym wielkim budowniczym muru była dynastia Han (206 p.n.e – 220 n.e.), która nastąpiła po dynastii Qin. W szczytowym okresie dynastii Wielki Mur Chiński osiągnął długość ponad 8 tysięcy kilometrów, łącznie z jego odgałęzieniami i ścianami nośnymi.
W późniejszym okresie jednak mur podupadł: przez wiele wieków zapobiegał on co prawda nomadzkim atakom, ale nie oparł się jednak pełnoskalowym inwazjom. Mongolska dynastia Yuan podbiła Chiny w 1271 i stała się częścią ich historii. Dopiero w 1368 rebelia w Chinach obaliła mongolską dynastię i ustanowiła nową – Ming. To właśnie w tym okresie Wielki Mur Chiński został rozbudowany do stanu, w którym znajduje się dzisiaj.
W 1474 roku generał Qi Jiguang nadzorował budowę najbardziej znanego i najlepiej zachowanego odcinka Wielkiego Muru, sięgającego od dzisiejszego Shanhaiguan w Hebei po Juyongguan w Pekinie. Pod przywództwem Ming mur został również rozszerzony, obejmując mosty, świątynie, wieże strażnicze, platformy i pagody. Wzdłuż murów budowano nawet miasta, w których umieszczano żołnierzy garnizonu w ramach przygotowań na wszelkie nieuchronne ataki. Te szeroko zakrojone prace restauratorskie i budowlane trwały przez cały XIV i XVII wiek.
Czy to prawda, że Wielki Mur Chiński widać z kosmosu?
Nie, mit ten został obalony wiele razy, ale z jakichś przyczyn ludziom się podoba, więc jest ciągle powtarzany. Mimo to zdecydowanie warto go odwiedzić!
Wielki Mur Chiński: gdzie i jak odwiedzić?
Wielki Mur Chiński jest olbrzymi, i można go odwiedzić w wielu miejscach. Jedna z moich znajomych nawet rozbiła na nim namiot na dziko! Tym niemniej jednak wymaga to trochę więcej czasu i logistyki. Odwrotnie niż w powszechnym wyobrażeniu, w rzeczywistości Wielki Mur Chiński nie jest tak naprawdę pojedynczym wielkim murem, ale rozbudowanym systemem umocnień, mniejszym lub większym w poszczególnych miejscach. Spośród wszystkich prowincji i miast, przez które rozciąga się mur, fragmenty znajdujące się w Heibei i Pekinie są najbardziej rozbudowane.
1. Pekin
Najpopularniejsze części muru można więc odwiedzić bardzo łatwo, a najłatwiej właśnie z Pekinu. Znajduje się on bardzo blisko północnej części algomeracji stolicy Chin. Można udać się na kilka fragmentów muru w:
Warto pamiętać, że fragmenty muru znajdujące się niepodal Pekinu są turystycznymi miejscami, zwłaszcza Badaling, który uchodzi za najbardziej zatłoczony fragment.
2. Hebei
Hebei to prowincja na północ od Pekinu, w której znajduje się ponad tysiąc kilometrów muru. Jest więc z czego wybierać! Załączam więc niewielką mapkę, z której możemy dowiedzieć się nieco więcej o najlepszych lokalizacjach. Do najpopularniejszych należą Shanghaiguan z piękną historyczną bramą i Laolongtou gdzie Wielki Mur Chiński wpada do morza.
Chcesz dowiedzieć się więcej ciekawych rzeczy o Chinach? Zapraszam tutaj.
About The Author
