Chiński Kopciuszek, czyli legendy się powtarzają

Chińska ,,bajka o Kopciuszku” powstała około 850 roku za czasów dynastii Tang (dla porównania, europejską wersję zapisano we Włoszech w 1634). Opowiada o pięknej i dobrej Ye Xian (czyt. Je Śien), źle traktowanej przez macochę, która gubi bucik i zostaje królową. Chińska wersja bajki jest niemal identyczna jak ta, którą znamy z dzieciństwa, różni się tylko szczegółami.

Ye Xian tak samo była sierotą, nad którą po śmierci ojca znęcały się zła macocha i jej przyrodnia siostra, zmuszając ją do rozmaitych prac domowych. Dziewczyna była więc bardzo samotna i przyjaźniła się tylko ze złotą rybą z jeziora obok domu. W rybie tej, czego dziewczyna nie była świadoma, mieszkał opiekuńczy duch jej zmarłej matki. Niestety, złośliwa macocha dowiedziała się o tej przyjaźni, złowiłą rybę i ugotowała ją na obiad. Pogrążonej w rozpaczy Ye Xian objawił się wtedy tajemniczy starzec, będący duchem dalekiego przodka jej matki, i kazał jej pogrzebać ości ryby w czterech miskach pod swoim łóżkiem, a wtedy spełnią one jej życzenia.

Wkrótce przyszedł Chiński Nowy Rok, a z nim festiwal, a jak się pewnie domyślacie, macocha zakazała Ye Xian brać w nim udział. Noworoczny festiwal był bowiem najlepszą okazją dla młodych panien z okolicy na znalezienie męża, a macocha nie chciała, aby piękna Ye Xian odwracała uwagę od jej własnej, niezbyt urodziwej córki. Chiński Kopciuszek poprosił więc o pomoc duchy przodków zaklęte w rybich ościach, które podarowały jej suknię z jedwabiu i piękne, złote sandałki. Ye Xian mogła więc udać się na festiwal. Niestety, podczas noworocznych zabaw Ye Xian nagle natknęła się na swoją przyrodnią siostrę i uciekła, gubiąc sandałek, czym uraziła swoich przodków. Sandałek został znaleziony potem przez miejscowego chłopa, który sprzedał go dalej, i tak po jakimś czasie trafił on do króla kraju tysiąca wysp.

Zachwycony jego pięknem i małym rozmiarem, król chciał odszukać właścicielkę, próbowały go więc dziewczęta z kraju i zza granicy, ale na każdą był za mały. W końcu bucik wrócił do miasta Ye Xian. Na przymierzanie mogła udać się jednak tylko siostra Ye Xian, natomiast ją samą macocha zamknęła w domu. Jako że urażone niedbałością dziewczyny duchy przodków już jej nie pomagały, Ye Xian wymknęła się, aby odzyskać bucik i prosić przodków o przebaczenie. Słudzy królewscy złapali ją jednak i początkowo wzięli za złodziejkę, ale jako że sandałek idealnie na nią pasował, król wkrótce wyruszył, aby się z nią spotkać. Zauroczony Ye Xian, ożenił się z nią, i tak nasz chiński Kopciuszek został królową.

Żeby było ciekawiej, prawie identyczna historia istnieje też w Wietnamie. Tamtejszy Kopciuszek ma na imię Tam, w roli magicznego zwierzęcia – opiekuna występuje krewetka, a jej zagubiony bucik odnajduje król podczas przejażdżki na słoniu. Podobną historię można napotkać także m. in. w Indonezji i Tybecie. Najstarszą wersję Kopciuszka natomiast zapisano 2000 lat temu w greckiej kolonii w Egipcie: opowiada o pięknej i dobrej niewolnicy Rhodopis, której to mały sandałek ukradł orzeł, a następnie rzucił go pod stopy królowi. Zakończenia możecie się domyślać.

Postać Kopciuszka, powielana między wieloma kulturami, jest więc uniwersalnym archetypem: jest to archetyp heroiny, która po latach cierpienia i ucisku zostaje w końcu doceniona za pomocą szczęśliwego zrządzenia losu, jak i własnej wytrwałości w życiu i nie poddawaniu się przeciwnościom. Ludzkość zdaje się także fascynować ideą gubienia butów przez młode dziewczęta.

Na pierwszym zdjęciu uciekająca Ye Xian gubi bucik (kknews.cc/history). Napis na zdjęciu oznacza: panna Ye Xian. Dwa pozostałe zdjęcia przedstawiają Ye Xian z swoją złotą rybą, oraz Ye Xian udającą się na festiwal (autorka Stephanie Pui-Mun Law).

Zapraszam na stronę na Facebooku Azjatyckie Ciekawostki.

Źródła: Wikipedia/Ye Xian, Wikipedia/Cinderella.